Experts aan het woord: Nan Stevens en Tamara Bouwman
Vriendschappen zijn een bron van stimulatie, plezier en steun. Gouden Dagen ontwikkelt daarom samen met Europese partners een Toolkit voor vriendschappen op latere leeftijd in het project FRIEND. We interviewde twee ‘vriendschapsexperts’, Nan Stevens (grondlegger van het Vriendschapsprogramma over het belang van vriendschap) en Tamara Bouwman (ontwikkelde een Online Vriendschapscursus voor senioren ouder dan 50 jaar).
Expert interview: Nan Stevens
Vriendschappen zijn een bron van stimulatie, plezier en steun. Vrienden maken op latere
leeftijd is belangrijk. Het FRIEND consortium ontwikkelt daarom samen met Europese
partners een Toolkit voor vriendschappen op latere leeftijd. Met theorie en verschillende
oefeningen. Dit project is een vervolg op de Online Vriendschapscursus ontwikkeld door
Tamara Bouwman (Vrije Universiteit) en het Friendship Enrichment Program ontwikkeld
door Nan Stevens (Radboud Universiteit).
Vier vragen aan Nan Stevens
We staan te popelen om meer te horen over het belang van vriendschap van expert Nan Stevens. Zij is de oprichter van het Vriendschapsprogramma (Friendship Enrichment Program).
Waarom bent u het Vriendschapsprogramma begonnen?
‘In mijn werk als professor en als maatschappelijk werker richtte ik mij op het voorkomen van eenzaamheid en het ondersteunen van mensen. In mijn groepen merkte ik dat mensen op zoek waren naar een goed gesprek en naar echt contact. Maar als je ouder wordt, krimpt je vrienden- en kennissenkring onbedoeld. Mijn doel met het Vriendschapsprogramma is om mensen handvatten te geven om hun eigen welzijn op oudere leeftijd te verbeteren.’
Vertel ons meer over dit programma
‘De cursus bestaat uit theorie en verschillende oefeningen. Zoals een opdracht voor ‘kletsen’. Dit kan in het begin lastig zijn, maar iedereen kan het. Stap voor stap bouwen deelnemers zelfvertrouwen op om makkelijker contact te maken met anderen en daardoor socialer te worden. We gaan ook in op gradaties in vriendschap en verschillende soorten. Zoals een vriendelijke buur, een goede vriend en een maatje om mee te gaan wandelen. We
besteden ook aandacht aan het stellen van grenzen in vriendschap.’
Kan iedereen deze cursus doen?
‘Er zijn wel wat voorwaarden voor deelnemers. Je moet bijvoorbeeld naar iemand anders kunnen luisteren. En je moet een vraag kunnen stellen, een verhaal kunnen vertellen. Maar vooral: je moet geïnteresseerd zijn in anderen en van anderen willen leren.’
Wat zijn de resultaten van deelname aan de cursus?
‘De deelnemers hebben verschillende ervaringen opgedaan aan de cursus. Sommige deelnemers hebben meer waardering voor zichzelf gekregen. En zelfkennis. Een vrouw vertelde mij: Ik weet nu beter wat voor mij werkt in het contact met andere mensen. Deelnemers leren ook initiatief te nemen. De groepsdynamiek is voor veel mensen ook een goede ervaring. Je oefent samen en leert van de anderen. En het is erg leuk!’
Wie is Nan Stevens?
Nan Stevens was hoogleraar Toegepaste Sociale Gerontologie aan de Vrije Universiteit in Amsterdam en universitair hoofddocent Psychogerontologie aan de Radboud Universiteit in Nijmegen tot haar pensionering in 2014. Ze is actief op het gebied van gerontologie als gastdocent en spreker over onderwerpen als rouwverwerking, eenzaamheid, vriendschap op latere leeftijd en interventies om het welzijn van ouderen te bevorderen. Ze is de auteur en docent van het Friendship Enrichment Program. Nan Stevens doceert aan de universiteit over sociale relaties en eenzaamheid. In haar carrière richt ze zich op het voorkomen van eenzaamheid en het ondersteunen van mensen.
Opmerking: Het huidige FRIEND Project is een vervolg op het Friendship Enrichment Program (Vriendschapsprogramma). Het FRIEND consortium ontwikkelt een Toolkit om vriendschappen op latere leeftijd te bevorderen.
Expert interview: Tamara Bouwman
Vriendschappen zijn een bron van stimulatie, plezier en steun. Vrienden maken op latere leeftijd is belangrijk. Het FRIEND consortium ontwikkelt daarom samen met Europese partners een Toolkit om vriendschappen op latere leeftijd te bevorderen. Met theorie en verschillende oefeningen. Dit project is een vervolg op de Online Vriendschapscursus ontwikkeld door Tamara Bouwman (Vrije Universiteit) en het Friendship Enrichment Program ontwikkeld door Nan Stevens (Radboud Universiteit).
Drie vragen aan onderzoeker Tamara Bouwman
We hebben nu de kans om Tamara Bouwman te vragen naar het belang van vriendschap. En we vragen ons af: is het iets wat je kunt leren?
Vertel ons over de Online Vriendschapscursus
‘Nan Stevens (oprichter van het Friendship Enrichment Program) en ik hebben een Online Vriendschapscursus ontwikkeld: een zelfstandig online programma (oFEP) voor mannen en vrouwen ouder dan 50 jaar. Je kunt meedoen vanuit huis op je eigen computer of tablet. Het is gebaseerd op de succesvolle groepscursus. De cursus bestaat uit een introductie en twee keer vijf wekelijkse lessen, elke les duurt ongeveer een half uur tot een uur. De lessen bestaan uit achtergrondinformatie over vriendschap en oefeningen om aan de slag te gaan. Je leert praktische dingen voor de dagelijkse omgang met je vrienden en familie.’
Wat zijn de resultaten van deelname aan de cursus?
‘Het online programma stimuleert deelnemers om zich bewust te worden van hun eigen sociale behoeften en verlangens, om hun bestaande sociale netwerk te analyseren, om na te denken over hun verwachtingen van vriendschappen. En om de kwaliteit van bestaande vriendschappen te verbeteren en nieuwe vriendschappen aan te gaan. Contact maken en onderhouden is zeker iets wat je kunt leren! Mensen kunnen versterken waar ze goed in zijn. We stimuleren ze om bestaande contacten te herstellen. We weten dat de cursus werkt en dat mensen er iets aan hebben.’
Wat vind je van de nieuwe Toolkit?
‘Contact maken en onderhouden kun je leren. Daarom ben ik blij dat het FRIEND consortium een toolkit ontwikkelt om vriendschappen op latere leeftijd te bevorderen. De combinatie van online en offline zoals jullie nu uitwerken lijkt me een goed idee! Er is nu veel onderzoek dat aantoont dat blended learning heel goed werkt. Onderzoek toont ook aan dat verwachtingen in vriendschap heel belangrijk zijn. Dit is dus iets wat je zeker aan bod moet laten komen in de cursus.’
Wie is Tamara Bouwman
Tamara Bouwman (Vrije Universiteit Amsterdam, Vilans) is een gepassioneerd onderzoeker met een brede sociaalwetenschappelijke achtergrond en specifieke interesse in toegepast onderzoek. Ze vertaalt verworven kennis graag naar bredere toepassingen in zorg en welzijn. Ze heeft een achtergrond in de sociale wetenschappen en ruime ervaring met onderzoek naar eenzaamheid en eenzaamheidsinterventies. Zij publiceerde haar proefschrift Coping in Loneliness Interventions: The online Friendship Enrichment program
for adults aged 50 and older. Lees hier.
Opmerking: Het huidige FRIEND Project is een vervolg op het Friendship Enrichment Program (Vriendschapsprogramma). Het FRIEND consortium ontwikkelt een Toolkit om vriendschappen op latere leeftijd te bevorderen.
Daar kon iedereen genieten van warme chocolademelk en kerstkransjes en muziek van het koor de Notenbalkers.
